https://sputniknews.uz/20231105/biz-jurnalistmiz-otmang-40703815.html
Биз журналистмиз! Отманг!
Биз журналистмиз! Отманг!
Sputnik Ўзбекистон
"Биз бу ерда бирин-кетин ўлаяпмиз, бизни ҳеч ким ва ҳеч нарса ҳимоя қила олмайди, "PRESS" ёзуви бўлган дубулғалар ҳам, ўқ ўтказмайдиган жилетлар ҳам. Бизни гўё одам эмас, нишон каби отиб ташлашади”.
2023-11-05T22:03+0500
2023-11-05T22:03+0500
2023-11-05T22:03+0500
колумнистлар
фаластин
исроил
европа
журналистлар
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e7/0a/1b/40417553_0:160:3072:1888_1920x0_80_0_0_b4fee2c914edb03be603cda66172892e.jpg
Ҳамкасбимиз, Фаластин телевидениеси ходими Салмон Баширнинг ушбу қайғули монологи эфирда янгради ва янгиликлар кўрсатуви бошловчиси кўз ёшларини аранг тия олди.Телевидениеда профессионал жаргонда айтишганидек Салмон Башир, унинг ҳамкасби Муҳаммад Абу Хаттоб қисқа вақт ичида, том маънода бир неча дақиқа олдин ўлдирилган жойдан "тура олди".Фаластинлик ҳамкасблар ҳозир ер билан яксон қилинаётган Ғазода ишламоқда. Фаластинликлардан ташқари исроилликлар ва ливанликлар ҳам бор. Улар ҳам айнан бир хил нишонлардир ва уларнинг номлари ҳам тобора ўсиб бораётган шаҳидликдаги сатрларга айланиши мумкин.ЦАХАЛнинг Ғазо секторида операцияси бошланганидан бери, ҳозиргача ва дастлабки маълумотларга кўра, камида 35 нафар ҳамкасбимиз ўлдирилган – 31 фаластинлик, уч исроиллик, бир ливанлик, яна саккиз нафар мухбирнинг тақдири номаълум.Улар ё ҳибсга олинган ёки бедарак йўқолган. Журналистларни ҳимоя қилиш қўмитаси бу рақамларни тасдиқлади.Ҳарбий мухбирлик касби ҳар доим энг хавфли касблардан бири ҳисобланган, одамлар қуролсиз ва фақат ўз бурчларини бажариш учун отишма чизиғига (том маънода) кирадилар. Бу оддий ва тушунарли, худди армия буйруғи каби: нима бўлаётгани ва ўз кўзи билан кўрган нарсаларини айтиб бериш. Ва можаро марказида бўлган фуқаролар ёки ҳарбийлар бўлишидан қатъи назар, одамлар нимани ўйлашлари ва ҳис қилишлари ҳақида хабар бериш.Ҳарбий мухбирлик касби ёлғонга, пафосга ва жасоратга тоқат қилмайди, аммо бу мутлақо хотиржамликни ва нима учун ҳаётингизни хавф остига қўйганингизни аниқ тушунишни талаб қилади.Ажабланарлиси шундаки, бу ҳақиқат — ўзининг ҳарбийлаштирилган хабарлари билан мақтанишни жуда яхши кўрадиган суҳбатдош Европа матбуоти (албатта, бутун жамоа эмас, балки унинг аксарият қисми) ҳалок бўлган фаластинлик ҳамкасбларига ҳалигача бир сўз ҳам ҳамдардлик топа олгани йўқ.Гарчи — буни ҳам таъкидлаш керак — Европа оммавий ахборот воситалари қулай ва хавфсиз нашрда ёзилган шарҳларни "тасвирлаш" учун ўзлари олган видео ва фотосуратлардан бажонидил фойдаланадилар.Гап адолат ҳақида эмас, балки оддий одоб ҳақида кетмоқда. Ғарб матбуоти, унинг хабарлари қанчалик жасоратли бўлмасин ва ускуналар қанчалик таъсирли кўринмасин, энди нарсаларнинг қайноқ қисмига киришдан қўрқади.Ёмон сценарийда оғир суғурта ва хавфли вазиятларда ўзингизга қандай ғамхўрлик қилишни ўргатадиган (айнан шундай) турли курсларга қарамай. Буларнинг барчаси қандай тугашини била туриб, жангнинг энг қайноқ жойига бутунлай бошқа одамлар кўтарилишади, боришади ва йўл олишади.Россиялик журналистлар фаластинлик касбдошларига чексиз ва самимий ҳамдардлик билдирадилар. Чунки улар ҳарбий ёзишмалардаги ҳар бир кадр, ҳар бир сурат ва ҳар бир сўзнинг қадрини билади.Россиялик журналистлар ҳамкасбларини ҳаммадан кўра тез-тез йўқотдилар. Украинада "Россия 1" телеканали ходимлари Антон Волошин ва Игор Корнелюк, Биринчи каналда ишлаган Анатолий Клян, РИА фотомухбири Андрей Стенин ва мухбир Ростислав Журавлев ўлдирилди. Уларнинг ўз касбий бурчини бажариш чоғида вафот этиши мамлакатда кучли резонанс келтириб чиқарди. Аммо ундан ташқарида эмас.Ғарб оммавий ахборот воситалари, сўз эркинлиги ҳақида ғийбат қилишни жуда яхши кўрадилар, воқеаларни бошқа, улар ўйлагандек "нотўғри" томондан ёритганлар вафот этса, худди вақтинчалик амнезияга тушиб қолишади. Шу билан бирга, журналистларга қилинган ҳужум ва уларнинг ўлими — сўз эркинлигига қилинган ҳақиқий ҳужум эканлигини унутиш.Журналист, фотограф, оператор, ҳарбий мухбирдан ташқари, ҳозир қайноқ ва хавфли жойда нималар бўлаётганини жамоатчиликка ким айтиб беради?Улар энг юқори тариф тоифасига кўра маош олмайдиган, қўлларида қаламдан оғирроқ нарсани ҳеч қачон ушлаб турмаган "ўриндиқ" мутахассислари ва таҳлилчилар эмас. Демак, европаликлар Ғазодаги журналистларнинг ўлимини деярли муҳокама қилмаётганига ҳайрон бўлмаслик, ғазаб ҳам қилмаслик керак. Ахир бу Европа қўнғироғи эмаску, ва у улар учун эмас, балки бошқалар учун чалинмоқда.Биз, касбий бурчимизни адо этиш чоғида ўлимга юз тутган ҳолда, касбий жамоани “биз” ва “бегона”лар бўлмаган ва ажратмаганмиз, қўрқмайдиган, ўз ҳаётини хавф остига қўйган, ўзини ҳимоя қилиш инстинктини енгиб, ракета ва бомба ҳужуми остида "баланд туриш" учун чиққанлар хотирасига ҳурмат бажо келтирайлик.Мутлақ ҳақиқатни билгандек даъво қилмасдан, холис бўлиш (бугунги кунда кўпинча жуда нотўғри тушунилади) бизга нима бўлаётганини айтиб бериш.Кўпчилик айтган гаплардан ҳақиқат тасвири пайдо бўлади. Сукунатдан, ҳаётдан қўрқишдан ва студия чироқлари остида ноз-карашмали мулоҳазалардан тасвир туғилади, у энг яхши ҳолатда ноаниқликлардан азият чекади ва энг ёмони шунчаки ёлғон бўлиб чиқади.Журналистларга қарата ўқ узаётганлар эса, бу ёлғон охир-оқибат ғалаба қозонишини хоҳлайди.Демак, ҳақиқат учун, усиз ҳаёт ҳам, келажак ҳам бўлмайди, "Биз журналистмиз, отманглар!" деган ундов ёлғонда яшашни истамайдиган жамият учун сигнал бўларди.
фаластин
европа
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2023
Елена Караева
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e5/06/16/19351330_0:0:100:100_100x100_80_0_0_b26f64e2131fae54a474174e52857591.jpg
Елена Караева
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e5/06/16/19351330_0:0:100:100_100x100_80_0_0_b26f64e2131fae54a474174e52857591.jpg
Янгиликлар
uz_UZ
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Ўзбекистон
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Елена Караева
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e5/06/16/19351330_0:0:100:100_100x100_80_0_0_b26f64e2131fae54a474174e52857591.jpg
"press" салмон башир муҳаммад абу хаттоб
"press" салмон башир муҳаммад абу хаттоб
Биз журналистмиз! Отманг!
"Биз бу ерда бирин-кетин ўлаяпмиз, бизни ҳеч ким ва ҳеч нарса ҳимоя қила олмайди, "PRESS" ёзуви бўлган дубулғалар ҳам, ўқ ўтказмайдиган жилетлар ҳам. Бизни гўё одам эмас, нишон каби отиб ташлашади”.
Ҳамкасбимиз, Фаластин телевидениеси ходими Салмон Баширнинг ушбу қайғули монологи эфирда янгради ва янгиликлар кўрсатуви бошловчиси кўз ёшларини аранг тия олди.
Телевидениеда профессионал жаргонда айтишганидек Салмон Башир, унинг ҳамкасби Муҳаммад Абу Хаттоб қисқа вақт ичида, том маънода бир неча дақиқа олдин ўлдирилган жойдан "тура олди".
Фаластинлик ҳамкасблар ҳозир ер билан яксон қилинаётган Ғазода ишламоқда. Фаластинликлардан ташқари исроилликлар ва ливанликлар ҳам бор. Улар ҳам айнан бир хил нишонлардир ва уларнинг номлари ҳам тобора ўсиб бораётган шаҳидликдаги сатрларга айланиши мумкин.
ЦАХАЛнинг Ғазо секторида операцияси бошланганидан бери, ҳозиргача ва дастлабки маълумотларга кўра, камида 35 нафар ҳамкасбимиз ўлдирилган – 31 фаластинлик, уч исроиллик, бир ливанлик, яна саккиз нафар мухбирнинг тақдири номаълум.
Улар ё ҳибсга олинган ёки бедарак йўқолган. Журналистларни ҳимоя қилиш қўмитаси бу рақамларни тасдиқлади.
Ҳарбий мухбирлик касби ҳар доим энг хавфли касблардан бири ҳисобланган, одамлар қуролсиз ва фақат ўз бурчларини бажариш учун отишма чизиғига (том маънода) кирадилар. Бу оддий ва тушунарли, худди армия буйруғи каби: нима бўлаётгани ва ўз кўзи билан кўрган нарсаларини айтиб бериш. Ва можаро марказида бўлган фуқаролар ёки ҳарбийлар бўлишидан қатъи назар, одамлар нимани ўйлашлари ва ҳис қилишлари ҳақида хабар бериш.
Ҳарбий мухбирлик касби ёлғонга, пафосга ва жасоратга тоқат қилмайди, аммо бу мутлақо хотиржамликни ва нима учун ҳаётингизни хавф остига қўйганингизни аниқ тушунишни талаб қилади.
Ажабланарлиси шундаки, бу ҳақиқат — ўзининг ҳарбийлаштирилган хабарлари билан мақтанишни жуда яхши кўрадиган суҳбатдош Европа матбуоти (албатта, бутун жамоа эмас, балки унинг аксарият қисми) ҳалок бўлган фаластинлик ҳамкасбларига ҳалигача бир сўз ҳам ҳамдардлик топа олгани йўқ.
Гарчи — буни ҳам таъкидлаш керак — Европа оммавий ахборот воситалари қулай ва хавфсиз нашрда ёзилган шарҳларни "тасвирлаш" учун ўзлари олган видео ва фотосуратлардан бажонидил фойдаланадилар.
Гап адолат ҳақида эмас, балки оддий одоб ҳақида кетмоқда. Ғарб матбуоти, унинг хабарлари қанчалик жасоратли бўлмасин ва ускуналар қанчалик таъсирли кўринмасин, энди нарсаларнинг қайноқ қисмига киришдан қўрқади.
Ёмон сценарийда оғир суғурта ва хавфли вазиятларда ўзингизга қандай ғамхўрлик қилишни ўргатадиган (айнан шундай) турли курсларга қарамай. Буларнинг барчаси қандай тугашини била туриб, жангнинг энг қайноқ жойига бутунлай бошқа одамлар кўтарилишади, боришади ва йўл олишади.
Россиялик журналистлар фаластинлик касбдошларига чексиз ва самимий ҳамдардлик билдирадилар. Чунки улар ҳарбий ёзишмалардаги ҳар бир кадр, ҳар бир сурат ва ҳар бир сўзнинг қадрини билади.
Россиялик журналистлар ҳамкасбларини ҳаммадан кўра тез-тез йўқотдилар. Украинада "Россия 1" телеканали ходимлари Антон Волошин ва Игор Корнелюк, Биринчи каналда ишлаган Анатолий Клян, РИА фотомухбири Андрей Стенин ва мухбир Ростислав Журавлев ўлдирилди. Уларнинг ўз касбий бурчини бажариш чоғида вафот этиши мамлакатда кучли резонанс келтириб чиқарди. Аммо ундан ташқарида эмас.
Ғарб оммавий ахборот воситалари, сўз эркинлиги ҳақида ғийбат қилишни жуда яхши кўрадилар, воқеаларни бошқа, улар ўйлагандек "нотўғри" томондан ёритганлар вафот этса, худди вақтинчалик амнезияга тушиб қолишади. Шу билан бирга, журналистларга қилинган ҳужум ва уларнинг ўлими — сўз эркинлигига қилинган ҳақиқий ҳужум эканлигини унутиш.
Журналист, фотограф, оператор, ҳарбий мухбирдан ташқари, ҳозир қайноқ ва хавфли жойда нималар бўлаётганини жамоатчиликка ким айтиб беради?
Улар энг юқори тариф тоифасига кўра маош олмайдиган, қўлларида қаламдан оғирроқ нарсани ҳеч қачон ушлаб турмаган "ўриндиқ" мутахассислари ва таҳлилчилар эмас. Демак, европаликлар Ғазодаги журналистларнинг ўлимини деярли муҳокама қилмаётганига ҳайрон бўлмаслик, ғазаб ҳам қилмаслик керак. Ахир бу Европа қўнғироғи эмаску, ва у улар учун эмас, балки бошқалар учун чалинмоқда.
Биз, касбий бурчимизни адо этиш чоғида ўлимга юз тутган ҳолда, касбий жамоани “биз” ва “бегона”лар бўлмаган ва ажратмаганмиз, қўрқмайдиган, ўз ҳаётини хавф остига қўйган, ўзини ҳимоя қилиш инстинктини енгиб, ракета ва бомба ҳужуми остида "баланд туриш" учун чиққанлар хотирасига ҳурмат бажо келтирайлик.
Мутлақ ҳақиқатни билгандек даъво қилмасдан, холис бўлиш (бугунги кунда кўпинча жуда нотўғри тушунилади) бизга нима бўлаётганини айтиб бериш.
Кўпчилик айтган гаплардан ҳақиқат тасвири пайдо бўлади. Сукунатдан, ҳаётдан қўрқишдан ва студия чироқлари остида ноз-карашмали мулоҳазалардан тасвир туғилади, у энг яхши ҳолатда ноаниқликлардан азият чекади ва энг ёмони шунчаки ёлғон бўлиб чиқади.
Журналистларга қарата ўқ узаётганлар эса, бу ёлғон охир-оқибат ғалаба қозонишини хоҳлайди.
Демак, ҳақиқат учун, усиз ҳаёт ҳам, келажак ҳам бўлмайди, "Биз журналистмиз, отманглар!" деган ундов ёлғонда яшашни истамайдиган жамият учун сигнал бўларди.
