Рубл ниҳоят нефтга мутаносибликдан халос бўлди - эксперт

Oбуна бўлиш
Бу сафар нефт арзонлашиши рублга таъсир қилмади - ниҳоят Россия валютаси нефт нархига мутаносибликдан халос бўлган бўлса?

ТОШКЕНТ, 28 янв - Sputnik. Хитойда коронавирус эпидемияси туфайли нефть арзонлашмоқда, ривожланаётган мамлакатларнинг валюталари кучсизланмоқда, аммо рубль барқарорлигича қолмоқда. Афтидан, миллий пул бирлиги хом ашёга қарамлигидан бутунлай халос бўлган, деб ёзади РИА Новости муаллифи Александр Лесных. 

Барқарор ва мустақил

Нефть нархлари саросимада. Йил бошида Brent эталон маркаси нархи АҚШ-Эрон можаросининг кескинлашиши сабабли икки долларга кўтарилди ва Хитойда коронавирус эпидемияси авжига чиққан пайтда яна пасайиб кетди.

Биржа ходими иши - Sputnik Ўзбекистон
Нефт нархи ошмоқда, доллар - тушмоқда

Мутахассисларнинг таъкидлашича, агар Ироқда ракета ҳужумларидан кейин нархнинг кўтарилиши ҳиссиётга берилиш натижаси бўлган бўлса, энди энергия ташувчилари бозорига ҳақиқий хавф тахдид қилмоқда. Goldman Sachs таҳлилчиларининг таъкидлашича, эпидемия туфайли нефт маҳсулотлари истеъмоли кунига 260 минг баррелга камаяди - 170 минги фақат сайёҳлик рейсларининг бекор қилиниши туфайли камаяди.

Натижада, ойнинг охирига келиб Brent баррели тўққиз фоизга - 66,6 дан 60,7 долларгача, Россия Urals эса 13 фоизга, 66,3 дан 57,8 долларгачагача тушди. Ҳар доимгидек, жаҳон бозоридаги кескинликлар ривожланаётган мамлакатлар миллий валюталарининг заифлашувига айланди.

Бразилиялик реал энг кўп йўқотди, долларга нисбатан тўрт фоиз йўқотди. Чили песосининг курси 3,2% га, Украина Гривнаси - 3 фоизга тушди. Жанубий Африкадаги ренд ва Тайланд бати баҳоси 2,8 ва 2 фоизга заифлашди. Хитойнинг оффшор юани ўтган ҳафтада йил бошидан бери минимал даражага тушиб, бир ярим фоизга пасайиб кетди.

Переговоры президента РФ В. Путина с королем Саудовской Аравии С. Аль-Саудом - Sputnik Ўзбекистон
Нефт-доллар тизими бир кунда қулаши мумкин - Reuters

Рубль ўзини анча ишончли тутди. Москва биржасида материални тайёрлаш пайтида бир долларга 62,6 рубль таклиф қилинди. Ойнинг бошида - 62,01, фарқ бир фоиздан ҳам кам.

Йиллик динамика янада равшан: нефтьнинг нархи 1,2 долларга арзонлашди, Россия валютаси эса 5,5 фоизга кучайди.

Бу 2018 йилда Молия вазирлиги томонидан киритилган бюджет қоидасининг таъсири. Унда хисоб-китоб нархи бир баррел учун 40 доллар миқдорида белгиланган. Ўшандан бери Россия Банки "ортиқча даромадлар" хисобига Миллий фаровонлик жамғармаси (ФНБ) учун валюта сотиб олмоқда.

Ушбу чора Ғарб экспертлар ҳамжамияти томонидан ҳам ижобий баҳоланди. Хусусан, Халқаро валюта жамғармасининг собиқ раҳбари Кристин Лагарднинг таъкидлашича, натижада рубль туб барқарорликка эришмоқда ва шунга мос равишда хорижий сармоядорлар Россия қимматли қоғозларига фаолроқ сармоялар киритмоқдалар.

Энг яхши сармоя

2019 йилда ички активлар дунёдаги энг даромадлилар қаторига киритилди. Шунда, Russia 43  еврооблигатсияларининг даромадлилиги 33 фоизга долларда ўсди ва рублда кўрсатилган 30 йиллик ОФЗ 46020 нинг даромади эса 28 фоизни ташкил этди - бу ўтган йилнинг энг яхши сармоявий ғояларидан бири сифатида тан олинган палладийга киритилган сармоялар билан бир хил.

Золото - Sputnik Ўзбекистон
Россия, Хитой, Ҳиндистон нега тинимсиз олтин сотиб олмоқда?

"ОФЗ сингари хавф-хатарсиз консерватив восита учун даромадлиликнинг ўхшаш даражаси ноёб ҳолатдир", деб таъкидлайди "БКС Премьер" инвестицион стратеги Александр Бахтин.

Россиянинг суверен қарз қимматли қоғозларига қизиқиш ҳозирда рекорд даражага эканлигии ажабланарли эмас. 22-январ куни Молия вазирлиги томонидан ўтказилган навбатдаги ким ошди савдосида 58 миллиард рубллик облигациялари харидорга битта таклифда сотилди. Бу илгари бўлмаган. Шу билан бирга, ОФЗни хорижий инвестиция фондини сотиб олганига кўплаб банкирлар амин.

Валюта бозорларида ҳам шунга ўҳшаш ҳолат. Савдо Фьючерслари савдосининг Комиссиясининг маълумотларига кўра, ўтган ҳафта бошқарув фондларининг рубльнинг узоқ позициялари Чикагодаги савдо биржасида 41,7 мингдан 43,6 мингта шартномагача кўтарилди.

Шу билан бирга, долларни рублга сотиб олиш инвесторларга фақат зарарларни келтириб чиқарди ривожланган мамлакатларнинг облигациялари бўйича даромадлар эса кўпинча салбий зонага тушиб кетди.

Активлар нисбати 

Рублнинг макроиқтисодий барқарорлигида нафақат Молия вазирлиги, балки Россия Банкининг ҳам ҳиссаси бор. Гарчи баъзи таҳлилчилар норезидентларнинг рубль активларидан тўсатдан чиқиб кетиш хавфи борлигига ишора қилсалар-да, Марказий банкнинг олтин-валюта заҳиралари статистикаси бунинг аксини кўрсатмоқда.

Золотые слитки - Sputnik Ўзбекистон
Россия аҳолисига доллар ўрнига олтин таклиф қилинди

Гап шундаки, йил давомида регулятор 159 тонна олтин сотиб олиб, захирадаги активлар нисбатини ўзгартирди. Россия банкининг олтин-валюта захиралари 554,4 миллиард долларга этди, бу 2008 йилнинг сентябр ойидан бери энг юқори кўрсаткич бўлиб, мамлакатнинг ташқи қарзидан 16 фоизга кўпдир.

Эслатиб ўтамиз, ташқи бозорлардаги нотинчликлар сабабли январ ойида олтиннинг бир троя унцияси нарҳи 1520 доллардан 1582 долларгача кўтарилди. Бу шуни англатадики, Россия Марказий банкининг олтин-валюта захиралари бир ой давомида деярли 4,5 миллиардга ошди.

Янгиликлар лентаси
0