Россиянинг “Терминатор”лари Украинани демилитаризация қилишни тезлаштирмоқда
16:19 19.05.2022 (янгиланди: 18:37 05.04.2023)
© Sputnik / Александр Вильф
/ Oбуна бўлиш
“Терминаторлар” 2018 йилда фойдаланишга топширилган, Суриядаги синовлардан муваффақиятли ўтган ва 2021 йилда Россия қўшинларига фаол фойдаланишга келган.
Россиянинг танкларни қўллаб-қувватловчи жанговар машиналари (ТҚЖМ) - "Терминаторлар" қўшинларнинг зарба бериш салоҳиятини ва ҳужум данмикасини оширмоқда, дейди Sputnik ҳарбий шарҳловчиси Александр Хроленко.
Россия Украинани денацификацилаш (миллатчилик ғоялардан тозалаш) ва демилитаризациялаш (ҳарбий инфратузилмаларини йўқ қилиш) махсус операциясини тезлаштириш мақсадида “Терминатор” танкини қўллаб-қувватловчи жанговар машиналаридан фойдаланишни бошлади.
Украина Қуролли Кучларининг Лисичанско-Северодонецк агломерацияси минтақасидаги бўлинмалари ушбу “стероиддаги бронемашиналар” билан танишишга аллақачон улгурган. “Терминаторлар” душман позицияларини, шу жумладан узоқ муддатли ўқ отиш пунктлари ва блиндажларни тезда “бўлаклаб ташлади”, Ғарбда ишлаб чиқарилган комплекслар билан бир нечта танкга қарши экипажларни йўқ қилди.
НАТОнинг кенг кўламли портатив ракета тизимларидан фойдаланган ҳолда Европа ҳарбий операциялар театридаги интенсив жанглар Россия армиясининг мобиль зирҳли танк гуруҳлари таркибида қурол-яроғ, ТҚЖМ лардан фойдаланиш тактикаси ва алгоритмларини такомиллаштиришга хизмат қилади.
Илгари ТҚЖМларни танклар билан биргаликда ҳужум ва мудофаада, марш юришларда ва жанговар қўриқчиларда навбатчиликда ўт ўчириш қуроли сифатида фойдаланиш ишлаб чиқилган эди.
“Терминаторлар” 2018 йилда фойдаланишга топширилган, Суриядаги синовлардан муваффақиятли ўтган ва 2021 йилда Россия қўшинларига фаол фойдаланишга келган.
Беларусь Республикасида ўтказилган “Ғарб-2021” қўшма машғулотларида ТҚЖМлар Ғарбий ҳарбий округнинг 1-гвардия танк армиясининг жанговар бўлинмаларида – ҳавога қарши мудофаа тизимлари ва “Иноходец” ва “Форпост” тезкор дронлари билан ягона разведка ва зарба бериш схемасида ҳаракат қилган. Бу машинанинг ягона тактик бошқарув тизимига интеграциялашувидан (“тармоққа асосланган уруш” концепциясини амалга ошириш) далолат беради.
Замонавий жанговар тажрибани ҳисобга олган ҳолда, Т-72 танки асосида яратилган (биринчи модификация Т-90), “Терминатор” кучли қурол ва замонавий бошқарув тизимига эга бўлган маневрли, кўп мақсадли, ёнғинга қарши юқори даражада ҳимояланган машинадир.
ТҚЖМлардан фойдаланишдан мақсад - Т-72, Т-80, Т-90, Т-14 танкларини ҳимоя қилиш, яъни бронетехникаларни, пастлаб учувчи самолётларни, вертолётлар ва дронларни, шунингдек, душманнинг олдинги сафдаги танкка қарши техникаларни интенсив йўқ қилишдир.
“Терминатор” “Атака” комплексининг бошқариладиган ракеталари билан Украина Қуролли Кучлари бронетехникаларини- 6 минг метргача, 30 миллиметрли пушкадан олов отиш билан - узоқликдан 1,5 минг метр масофада уришга қодир.
2А42 автоматик пушкаси 2,5 минг метргача бўлган масофадаги ҳаво нишонларини уриб тушириши, 4 минг метргача бўлган масофада тирик кучларни йўқ қилиши мумкин. Қўшалоқ 7,62 мм ПКТМ пулемёти 3,8 минг метргача бўлган масофада (150 сонияда 2 мингтагача) олов отади.
Машина минимал масофада жанг қилиш учун яхши мосланган. Дала шароитида битта “Терминатор” иккита танкни ҳимоя қилади, шаҳар шароитида эса иккита ТҚЖМ битта танкни қўллаб-қувватлайди. Бу эса шаҳар шароитида ишлашни афзал кўрадиган Украина Қуролли Кучлари ва Миллий Гвардия бўлинмалари учун ёмон янгилик.
Келажакдан келган меҳмон
17-май куни Украинанинг иккита механизациялашган батальони Запорожье вилоятидаги Россия Қуролли кучларининг бўлинмаларига қарши ҳужумга ўтишга уринган. Украина Қуролли Кучлари бронетехникаларининг олдинга ҳаракати разведка ускуналари (БПЛА) томонидан қайд этилган. Жанговар қисмларни жойлаштириш ҳудудида дронлар, артиллерия, танклар ва пиёда жанговар машиналар душманга қарши ҳужум қилган. Натижада Украинанинг 26 та танки, 12 та пиёда жанговар машинаси ва 100 га яқин ҳарбий хизматчи йўқ қилинган. Эҳтимол, бунда “Терминатор”лардан ҳам фойданишган.
Танклар биринчи навбатда душман танклари ва истеҳкомларига қарши жанговар ҳаракатлар учун мўлжалланган. “Терминатор” – келажакдан келган универсал аскар, бундан кўпроғига қодир.
Нишонларни аниқлаш ва таниб олишнинг самарали воситалари, ўт ўчиришни автоматик бошқариш тизими, ўқли ва бошқариладиган ракета қуролларининг синтези жанг майдонида катта устунликлар беради. Ноёб машина бир вақтнинг ўзида бир нечта нишонлардан (оптик ва термал тасвирлаш каналлари билан бирлаштирилган, термал тасвир канали ва лазерли масофа ўлчагич билан панорамали, шунингдек, кундузи ва тунги нишонлардан) фойдаланган барча турдаги қуроллар билан учта гуруҳ нишонларигача уришга қодир.
Экипаж командири кўп тармоқли функцияларга эга - у ўқчи расмни алоҳида дисплейда кўрсатиши, минорани исталган йўналишда айлантириши ва қуролни бошқариши мумкин.
“Терминатор” юқори аниқликдаги қуроллардан ва ярим фаол лазерли душманни аниқлаш тизимларидан ҳимоя қилувчи аерозол экранлаштириш тизимига эга. Автоматик кузатиш тизими лазер нурланишини оптик ва акустик аниқлаш, аерозол экранини душманнинг танкга қарши ўқ-дориларига автоматик тарзда йўналтириш ва командирнинг панорамали кўриш мосламасини лазер нурланиши манбасига айлантириб қўя олади. Қўшимча имкониятлар машинанинг ягона тактик бошқарув тизимига интеграциялашуви билан таъминланади.
Ташқи кўринишдан, ТҚЖМ минора йўқлиги билан яратилган платформа туфайли танкдан фарқ қилади. “Терминатор-2” (Т-72 танки асосида) зирҳли капсулада масофадан бошқариш ва ўқ-дориларга эга бўлмаган қурол модулини олиб юради.
Экипаж таркиби - 3-5 киши (модификацияга қараб). Қўмондон ва ўқчи алоҳида зирҳли бўлимга жойлаштирилади. Шунингдек, ГЛОНАСС навигация тизими, кўп қатламли комбинацияланган зирҳ ва янги авлод “Реликт” нинг динамик ҳимояси (зирҳ эквиваленти 1,1 минг мм гача) “Терминатор”нинг ўзига хос хусусиятларидан. Қўшимча ҳимоя корпусдаги экранлар ва анти-кумулятив панжаралар билан таъминланади. 1 минг от кучига эга В-92С2 дизел двигатели - кучли қуролларга мос келади.
“Уралвагонзавод” Армата платформаси асосида жанговар модул ва 57 мм “Байкал” пушкаси билан лойиҳани ривожлантиришда давом этмоқда. Сунъий интеллектга эга “Терминатор”нинг “учувчисиз” модификацияси ишлаб чиқилмоқда.
Бундай технологиялар ҳозирда АҚШ ва НАТОда йўқ.
Германиянинг Stern нашри “Терминатор”нинг экспортдаги бестселлерга айланишини тахмин қилди. Серияли ишлаб чиқариш бошланганидан буён хорижга ТҚЖМ лар фақат бир маротаба хорижга етказиб берилган. Қозоғистон 10 та машина олган. Россиянинг “Терминатори” рақобатнинг мутлақо йўқлиги билан улкан экспорт салоҳиятига эга. Унинг муқобили дунёда йўқ.
