Ракета зарбалари орқали ким АҚШга Яқин Шарқни тарк этишга ишора қилмоқда?

© Sputnik / Медиабанкка ўтишВизит делегации американских сенаторов в Грузию
Визит делегации американских сенаторов в Грузию - Sputnik Ўзбекистон
Oбуна бўлиш
АҚШнинг тўртта ҳарбий базасига қуюқ ракета ҳужумлари амалга оширилди ва бунинг биргина изоҳи бор - Америка коалициясини қатъийлик билан минтақадан кетишни таклиф қилишмоқда.

ТОШКЕНТ, 16 янв – Sputnik. Бир неча кундан бери Ироқда Америка ҳарбий контингенти жойлашган тўртта база ҳужумга учради. Қўшма Штатлар Яқин Шарқда қандай тузоққа тушиб қолгани ҳақида.

Военнослужащие ВС США - Sputnik Ўзбекистон
Ироқдаги АҚШ ҳарбий базасига яна ракета зарбаси амалга оширилди - ОАВ

Қўшма Штатлар ҳужумларга жавоб бермаганининг сабаби - улар ҳарбийларининг Ироқ-Сурия-Афғонистон коридори орқали тарк этиши жуда қийин бўлишини тушунишгани. Ўлдирилган генерал Сулаймоний учун қасос энди бошланди. Спутник ҳарбий шарҳловчиси Александр Хроленко ушбу можаро ҳақида ҳозир нима билиш кераклиги ҳақида айтиб берди.

Ироқда бир ҳафта ичида АҚШнинг тўртта ҳарбий базасига қуюқ ракета ҳужумлари амалга оширилди ва бунинг биргина изоҳи бор - Америка коалициясини қатъийлик билан минтақадан кетишни таклиф қилишмоқда.

Ироқдаги АҚШнинг Ат-Тажи базасига14-январ куни янги ракета ҳужуми уюштирилди. Ушбу маълумотни Америка коалициясининг штаб-квартираси вакили полковник Милес Каггинс тасдиқлади. Американинг шубҳаси Ироқнинг шиа муҳолиф қўшинларига тўғри келмоқда, унинг раҳбари Абу Маҳди ал-Муҳандис 3 январ куни АҚШ президенти Дональд Трампнинг буйруғи билан Боғдод аэропортида Эрон генерали Кассам Сулаймоний билан бирга ўлдирилган. Бу ҳолда Ироқдаги аниқ ижрочи аҳамиятга эга эмас, Эроннинг "Шаҳид Сулаймоний" ҳарбий операцияси тенденцияси ва ривожланишини кузатилмоқда.

Военнослужащие США. - Sputnik Ўзбекистон
Ироқ қўшинларни олиб чиқишни талаб қилса, АҚШ ёрдамни камайтиради - ОАВ

Аввалроқ Исломий Инқилобий Соқчилари Корпусининг (ИИСК) аэрокосмик кучлари қўмондони генерал Амир Али Хожизода минтақадаги АҚШ ҳарбий базаларига "қатор ҳужумлар" бошланганини эълон қилган ва Сулаймонийни ўлдирилиши учун АҚШ Яқин Шарқдан ҳайдаб чиқарилишини таъкидлаган эди. 8-14 январ кунлари ИИСК ва шиа ҳарбий бўлинмалари АҚШнинг Ироқнинг турли вилоятларида жойлашган Айн ал-Ассад, Эрбил, Балад ва А-Тажи ҳарбий базаларига ракета ҳужумларини ўтказдилар.

Вашингтон АҚШ ҳарбийлари хозирда жойлаштирилган Афғонистон - Ироқ - Суриянинг "қайноқ коридорида" вазият қанчалик оғир ва портловчи эканлигини тушунади. Шу сабабли, ҳарбий нишонларга ва Пентагоннинг обрўсига қилинган тўртта катта ҳужум деярли жавобсиз қолди. Вашингтон ўзи томонидан сунъий равишда яратилган ушбу инқирозда америкаликлар дипломатик равишда маневр қилишга ҳаракат қилмоқдалар - Қатарнинг Амири Тамим бин Ҳамад ал-Танининг олдиндан эълон қилинмаган ташрифи бунга исбот.

Жавоб чоралари

Эрон президенти Ҳасан Руҳоний 13-январ куни парламент томонидан илгари қабул қилинган Пентагон ва унинг шерикларини террорчилик ташкилоти деб тан олувчи қонун лойиҳасини маъқуллади. Эҳтимол, бу Вашингтон учун ҳарбий-сиёсий огоҳлантиришдир (ҳеч ким катта урушни хоҳламайди). Шунга қарамай, Руҳоний томонидан имзоланган ва илгари Эроннинг кўп сонли депутатлари томонидан қабул қилинган қонун (238 кишидан 228 нафари ёқлаб овоз берган) Эрон қуролли кучларига минтақада ва дунёнинг исталган нуқтасида АҚШ армияси, ҳаво кучлари ва флотига қўшимча қонуний асосларсиз ҳужум қилиш имконини беради. Аслида, ҳеч ким Америка коалициясига қарши "Шаҳид Сулаймоний" ҳарбий операциясининг тафсилотларини ошкор қилмайди. Фундаментал келишмовчиликлар туфайли АҚШ ва Эрон ўртасида кенг миқёсли ҳарбий тўқнашув эҳтимоли сақланиб қолмоқда, "жойларда" ва Форс кўрфазида ўзаро блокадага қўйиш вариантлари ҳақида айтмасак ҳам бўлади.

Лавров: Россия ответит на американские санкции против Северного потока – 2  - Sputnik Ўзбекистон
Россия АҚШ ва Эрон ўртасида мулоқот ўрнатишга ёрдам беришга тайёр - Лавров

Бошқа томондан, Ироқ парламенти 5 январ куни фавқулодда йиғилишда ҳукуматни Ироқда хорижий кучларнинг ҳарбий иштирокига чек қўйишни талаб қилувчи резолюция қабул қилди. АҚШ президенти Дональд Трамп бунга жавобан мисли кўрилмаган санкцияларни ваъда қилди. Агар Бағдод АҚШ қўшинларини олиб чиқиш тўғрисида якуний қарор қабул қилса, АҚШ ўз банкларидаги Ироқнинг ўнлаб миллиард долларларини музлатиб қўйиши ва ҳарбий ёрдамни камайтириш билан таҳдид қилмоқда.

Тарих тарозилари иккиланиб турибди. Пентагон ва коалиция муаммоли минтақани тарк этишга ахлоқий жиҳатдан тайёр (қўшинларни олиб чиқиш тўғрисидаги “ҳомаки ҳат”ни эслаймиз), душман кучли ва юқори технологияларга эга бўлганлиги сабабли. Эронда ривожланган зарба бериш қуроллари комплекси мавжуд, шу жумладан, 1350 километр масофага уча оладиган (Россия “Калибр”ига ўхшаш) "Ховейзе" қанотли ракеталари, Ироқдаги Америка коалицияси эса ракеталарга қарши мудофаа тизимига эга эмас. 8 январ куни биринчи ракета ҳужумлари АҚШ ҳарбий базалари ва коалиция қўшинларининг мутлоқ ҳимоясизлигини кўрсатди (Эроннинг ўрта масофага мўлжалланган ракеталари 2500 километргача бўлган масофада нишонларни нишонга олишга қодир). Пентагон фақат техник қидирув ускуналари ёки душман томонидаги пуллик маълумот берувчиларга таяниши мумкин, бу ҳеч қандай хавфсизликни кафолатламайди.

Кучларни тақсимланиши

Яқин Шарқдан ташқарида АҚШ ва Эрон кучларининг имкониятларини таққослаб бўлмайди. Аммо бу минтақада Пентагоннинг маълум бир устунлиги Эрон қўшинларининг ўз ҳудудларида тўпланганлиги билан қопланади.

Global Firepower ҳарбий қудрати глобал рейтингида Ғарб таҳлилчилари Эронга Покистон, Исроил ва Шимолий Кореядан юқори бўлган 14-ўринни беришди. Теҳронга қарши очиқ тажовуз бутун Америка коалициясининг, шу жумладан минтақавий шерикларнинг жиддий оқибатлари ва йўқотишлари билан таҳдид солмоқда. Дарвоқе, Эроннинг ҳам иттифоқчилари бор.

АҚШ Ироқ билан қўшинларни чиқариш масаласини муҳокама қилмоқчи эмас

Эроннинг олий раҳнамоси Оятуллоҳ Саййид Али Хамоноий 12-январ куни минтақавий шароит Яқин Шарқ мамлакатлари билан яқин алоқаларни талаб қилади, деб баёнот берди. Генерал Сулаймонийнинг ўлимидан кейин Эронда Ироқнинг "Халқ сафарбарлик кучлари" қўмондонларининг мувофиқлаштирувчи йиғилиши бўлиб ўтди. Шиаларнинг бирлашиши ва жангарилиги салоҳиятини нотўғри баҳолаш хавфлидир. Шу маънода Ироқнинг "Америкага қарши" ҳақиқий суверенитетга интилиши Россиядан С-400 “Триумф” зенит-ракета тизимларини (ЗРС) сотиб олинганлиги билан далолат бўлади.

Россия билан ҳамкорликда Туркиянинг мудофаа қурилишининг ажойиб намунаси АҚШнинг шерикларига таъсирининг ҳақиқий чегараларини белгилаб берди. Алмаштириб бўлмайдиган керакли қурол тизимлари, шериклар ва иттифоқчилар мавжуд эмас. Бугунги кунда Яқин Шарқда геосиёсий қадриятларни кенг миқёсда қайта баҳолаш ишлари олиб борилмоқда. Ва, албатта, АҚШ томонидан Бағдоднинг хоҳиш-иродаси учун ваъда қилинган санциялар, аввалгидек қатор мамлакатларга нисбатан қўлланилгани каби ишламаслиги мумкин.

Эронга келсак, яқинда АҚШ ва Шимолий Корея ўртасидаги қарама-қаршиликда бўлгани каби, можароли вазиятни тезлаштириш имкони бўлмайди. 2013 йилда Оятуллоҳ Хоманоий томонидан берилган Эронда ядровий қуролни тақиқлаш тўғрисидаги фатвоси (фатво ислом принциплари ва мусулмон ҳуқуқшунослик ҳодисаларига асосланган диний фармон) ҳалақит бермоқда. Ўшандан бери Теҳрон расмий позициясини ўзгартирмади.

Янгиликлар лентаси
0