Қирғизистон жанубида жойлашган “Қумтор” кони олтин заҳиралари бўйича дунёда учинчи ўринда, Ўрта Осиёда эса биринчи ўринда туради. У ердаги олтин заҳиралари ҳажми 700 тоннани ташкил қилади.
Қумтор кони Ўрта Тян-Шан тоғида, денгиз сатҳидан 4000 метр баландликда, доимий музлик ҳудудида жойлашган.
Олтин қазиб олиш очиқ йўл билан олиб борилади. Қазиб олинган рудадан, таркибида 80% соф олтин бўлган Доре қуймаси олинади.
Кейин ушбу қуйма Кара-Балта шаҳрида 1997 йилда қурилган олтин тозаловчи (аффинаж) заводида қайта ишланиб тоза олтин олинади.
Шундай қилиб 1997 йилдан ҳозирги кунга қадар Centerra Gold Inc компанияси Қумтор конидан 264 тоннага яқин олтин қазиб олган.
2014 йилда 17,657 тонна олтин қазиб олинди. Ундан давлат бюджетига 120 миллион долларга яқин маблағ солиқ ва бошқа тўловлар сифатида келиб тушди.
1998 йилнинг 20 май куни Centerra Gold Inc га қарашли “Натрий Цианид” кимёвий модда ташиётган юк машинаси ағдарилиб Барскаун дарёсига қулаб тушган. Бу экологик талофот натижасида 1161 киши заҳарланган ва минглаб уй жониворлари нобуд бўлган. Жети Огуз табиат қўриқхонасига тикланмас зарар еткизилган. Юзлаб гектар қишлоқ хўжалиги ерлари яроқсиз ҳолга келган. Бундан ғазабланган аҳоли автомобил йўлларини тўсиб норозилик намойишга чиққан.
Ҳозирги кунда Қумтор олтин кони 100% Centerra Gold компаниясининг мулки. Қирғизистон бўлса ушбу компаниянинг энг йирик акциядори — 33% акциялар улуши эгаси, лекин Қирғизистон компания бошқаришда қатнашмайди.
